'Seasons In The Sun' - bài hát ra đời trong nhà thổ
Ra đời từ năm 1961, tính đến nay, bài hát Seasons In The Sun đã hơn 55 năm tuổi đời, được cover không dưới 500 phiên bản, bán ra hàng chục triệu đĩa trên toàn cầu và được xem là ca khúc bất hủ.
Điều gì ở một bài hát có nội dung về cái chết lại được yêu thích đến vậy?
Lời ca đau đớn, giai điệu vui tươi
Seasons in the sun nguyên gốc là một bài hát tiếng Pháp, một sáng tác của nhạc sĩ huyền thoại người Bỉ, Jacques Brel, với tên gọi Adieu l'Émile (Vĩnh biệt bạn thân) vào năm 1961.
Đây là một bài hát mang đầy tính mỉa mai sâu cay, kể lại tâm trạng đớn đau của một người đàn ông bị vợ bội phản khi dan díu với người bạn thân nhất của mình. Người vợ này tên là Francoise.
Người đàn ông hát rằng: “Tạm biệt Francoise, người vợ yêu quý của anh. Không có em, đời anh thật buồn tẻ. Em đã lừa dối anh bao lần nhưng cuối cùng anh vẫn tha thứ tất cả dù rằng tình yêu của em chỉ dành cho người bạn của anh”.
Sau cùng, người đàn ông qua đời vì quá đau khổ.
Theo như Jacques Brel, ông đã sáng tác bài hát này trong một nhà thổ ở Maroc và cảm thấy rất ưng ý. Nhưng sau đó, khi nghĩ lại, ông muốn bài hát thêm phần kịch tính hơn và quyết định đổi tựa và lời thành Le Moribond (Kẻ hấp hối) với câu chuyện về một kẻ tử tù chờ ngày lên máy chém vì máu ghen tuông mà phạm tội giết người.
Trước khi bị hành quyết, gã tử tù mong muốn được gặp lại người bạn thân, cha xứ và cả người vợ không chung thủy. Gã xưng tội với cha xứ, nhắc lại những ngày tháng tươi đẹp cùng vợ, người bạn thân và tạm biệt họ để đến với nước Chúa.
Sự khôi hài của bài hát nằm ở chỗ, dù những ca từ mang đầy tính bi quan, đau đớn nhưng lại được hát trong một giai điệu vui tươi, sảng khoái, như một bài hùng ca nên tạo cho người nghe một cảm giác rất trái ngược, một kiểu đẹp đau đớn và những câu hỏi cứ nối nhau để xem ai mới thật sự là nạn nhân của tấn trò cay đắng này.
Bài hát này đã lập tức trở nên nổi tiếng ở Pháp, gây nên những cuộc tranh luận đa chiều trong xã hội về chuyện ngoại tình vốn lúc ấy đang bị xem là cấm kỵ.
Một người bạn thân của Jacques Brel, nhà thơ người Mỹ, Rod McKuen, sau khi nghe bài hát đã rất thích và quyết định đặt lời Anh cho bài hát này. Được sự đồng ý của Brel, một thời gian sau, ca khúc Le Moribondchính thức có một cái tên mới, Seasons In The Sun (Những mùa nắng đẹp).
Rod McKuen giữ lại toàn bộ từng đoạn và ý lời gốc tiếng Pháp, chuyển ngữ rất mềm mại sang tiếng Anh với nội dung tương tự, tôn lên vẻ đẹp của một tử từ trước khi lìa đời và những đau đáu câu hỏi xung quanh mà không ai có thể trả lời một cách dứt khoát.
Ca khúc huyền thoại
Seasons In The Sun chính thức ra mắt thị trường âm nhạc Mỹ vào năm 1962 qua phiên bản của tam tấu Kingston Trio. Tuy vậy, bài hát lại không được đón nhận nồng nhiệt.
Nhiều người cho rằng, Seasons In The Sun là câu chuyện của một người lồng trong một bối cảnh liên quan đến nhiều người nên rất khó để có thể tam ca mà cần phải có một giọng đặc trưng dẫn dắt.
Trong suốt hơn 10 năm, bài hát này được cover khá nhiều lần nhưng chỉ đến mức gây chú ý chứ chưa bao giờ lên được các bảng xếp hạng.
Năm 1968, nhóm nhạc nổi tiếng The Beach Boys quyết định cover ca khúc này. Họ đã thu âm xong, sản xuất xong chỉ đợi đến ngày phát hành thì cuối cùng, sau khi bàn bạc, kỹ lượng, nhóm quyết định ngừng phát hành vì sợ không ăn được thị trường.
Nhưng có một người trong ekip sản xuất, và cũng là tay guitar thu âm ca trong ca khúc này, Terry Jacks, lại nhìn thấy một cơ hội vô cùng to lớn, như thể tím thấy ngọc trong đá.
Terry Jacks là một nàh sản xuất âm nhạc người Canada, kiêm ca sĩ, nhưng chẳng có tí tiếng tăm nào vào lúc đó. Những năm 1970 sau này, Terry cùng vợ, Susan lập nên nhóm Poppy Family nhưng chỉ có một ca khúc gây chú ý là Which Way You Goin’, Billy? Nhưng tên tuổi của họ vẫn còn rất mờ nhạt.
Và cũng trong lúc đó, người bạn thân nhất của Terry qua đời vì bạch cầu cấp. “Anh ấy nói với tôi rằng bác sĩ dự đoán sẽ không qua khỏi trong 6 tháng, và đến tháng thứ 4 thì anh qua đời. Tôi như sống trong mộng ảo với những kỉ niệm bởi anh ấy là người bạn thân nhất là người mà tôi luôn trút tâm sự đầu tiên”, Terry kể lại
Và trong lúc nỗi đau đang âm ỉ và thành công sự nghiệp vẫn còn ở quá xa, Terry chợt nhớ đến bản thu cũ của The Beach Boys và anh quyết định ghi âm lại Seasons in the sun.
Sở dĩ Terry Jacks nhớ đến Beach Boys là vì nhận ra nhóm nhạc này đã chọn một lối mới cho Seasons In The Sun khi họ chơi theo kiểu rock, nhịp quân hành được sử dụng khéo léo khiến bài hát thật sự rất vui tai dù lời lẽ thì thấm đẫm u buồn.
Năm 1973, Terry liên lạc với nhạc sĩ Jacques Brel và nhận được sự đồng ý của nhạc sĩ này trong việc hát lại Seasons In The Sun với phần lời Anh của Rod McKuen nhưng có chỉnh sửa.
Theo đó, 4 đoạn gốc cắt bỏ còn 3, nhân vật cha xứ trong bài được đổi thành cha ruột, Terry cũng thêm một đoạn nói về người con, Michelle.
Bài hát được mở đầu bằng tiếng guitar điện khá ồ ã và được cất lên bằng một chất giọng mang nhiều tính hồi tưởng của Terry Jacks.
Tháng 12/1973, khi ca khúc này được phát hành thì bất ngờ hơn mọi dự đoán, nó đã thắng vang dội hơn bất cứ một phiên bản nào trước đây.
Seasons in the sun của Terry Jacks khác hoàn toàn về không gian u ám, trầm lắng, sâu đậm chất Jazz của Jacques Brel và càng không giống với chất mộc mạc của Kingston Trio.
Thời điểm ấy, nước Mỹ đang bù đầu với chiến tranh, ám ảnh với những cái chết, ngoài chiến trận và giờ lại thêm cái chết của một biểu trong lòng xã hội: sự chung thủy.
Bài hát của Terry Jacks thắng lớn nhờ ra đúng vào thời điểm được gọi tên. 14 triệu bản đã được tiêu thụ và đưa một nhạc sĩ vô danh trở thành ngôi sao sáng. Chỉ cần một bài hát này, cuộc đời Terry Jacks đổi vận.
Và sau đó, Seasons In The Sun lại càng trở thành bài hát được cover nhiều nhất thế giới. Đến nay, nó có hơn 500 phiên bản với hơn 10 thứ tiếng và hàng chục triệu đĩa được tiêu thụ.
Năm 1999, phiên bản của nhóm Westlife cũng thành công vang dội nhưng sức tiêu thụ vẫn không thể bằng Terry Jacks ngày xưa.
Nhiều người nói rằng, Seasons In The Sun là bài hát về cái chết nhưng tinh thần về những mùa nắng đẹp, về những kí ức tươi xanh thì mãi mãi trường tồn.